Digitale Toegankelijkheid: WCAG & Digitaal Toegankelijke Video

Een video op je website is vaak dé manier om je verhaal krachtig over te brengen. Maar als je niet oplet, sluit je met diezelfde video grote groepen gebruikers uit — of vertraag je de hele pagina. Video is pas écht waardevol als iedereen het kan gebruiken, zonder dat je laadtijd daaronder lijdt.
Met WCAG 2.2* als nieuwste richtlijn wordt digitale toegankelijkheid serieuzer genomen dan ooit. Tegelijk wordt performance steeds belangrijker, zeker in een tijd waarin bezoekers afhaken na een paar seconden vertraging. In deze blog ontdek je hoe je video’s op een slimme manier toegankelijk én snel houdt — zodat jouw website scoort bij zoekmachines én mensen.

Wat betekent WCAG 2.2 voor het toegankelijk maken van video’s op jouw website?

De WCAG 2.2-richtlijn verfijnt bestaande normen en introduceert nieuwe eisen die van belang zijn voor video. Denk hierbij aan interactie zonder muis, een logische focusvolgorde en toegankelijke authenticatie. Bestaande verplichtingen blijven ook van toepassing: video-inhoud zonder ondertiteling of een goede voice-over of audiodescriptie voldoet niet aan de richtlijnen. Dit is van cruciaal belang voor sommige gebruikers, zoals blinden en slechtzienden, slechthorenden en mensen met een cognitieve beperking.

Toegankelijkheid omvat meer dan alleen de visuele inhoud op het scherm. Een goede audiodescriptie beschrijft letterlijk de belangrijke visuele informatie die in beeld komt, wat essentieel is voor mensen die geen toegang hebben tot louter-videobeeld. Ondertiteling maakt gesproken tekst toegankelijk voor wie niet kan horen, terwijl een uitgeschreven tekst de volledige inhoud in tekstvorm beschikbaar stelt. Zonder deze media-alternatieven sluit je hele groepen gebruikers, waaronder mensen die afhankelijk zijn van hulpmiddelen zoals schermlezers en voorleessoftware, onbedoeld uit.

Digitale toegankelijkheid van content: wat hoort bij een goede video?

Een video is zelden een op zichzelf staand element. Het maakt deel uit van een bredere contentstrategie en moet voldoen aan de richtlijnen voor digitale toegankelijkheid. Ondertiteling en audiodescriptie zijn cruciale elementen, maar ook de context waarin de video wordt aangeboden is van belang. Het is essentieel dat de informatie uit de video toegankelijk is voor iedereen, inclusief blinden en slechtzienden, door bijvoorbeeld gebruik te maken van alt-teksten bij afbeeldingen en media-alternatieven. Hierdoor kan de video ook snel worden geladen en blijven gebruikers de belangrijke informatie ontvangen.

Gebruik duidelijke en begrijpelijke taal. Zorg ervoor dat de knoppen en afspeelopties toegankelijk zijn via het toetsenbord. Let daarnaast op kleurgebruik: tekst of knoppen die alleen door kleur betekenis krijgen, zijn onbruikbaar voor mensen met een visuele beperking. De WCAG 2.2 benadrukt het belang van begrijpelijkheid, consistentie en een duidelijke bediening. In Nederland verplicht de wet digitale toegankelijkheid deze normen voor overheidsorganisaties en onderwijsinstellingen, en steeds vaker ook voor commerciële partijen. Zorg ervoor dat je video’s voldoen aan niveau AAA om te voldoen aan de WCAG-richtlijnen en daarmee alle belangrijke informatie toegankelijk te maken voor iedereen.

Digitaal toegankelijke video zonder vertraging: hoe houd je het snel?

Zware videobestanden kunnen de laadtijd van je website aanzienlijk vertragen, vooral wanneer je deze zelf host of in te hoge resolutie aanbiedt. Dit heeft niet alleen invloed op de Core Web Vitals, maar kan ook leiden tot frustratie bij gebruikers die snel toegang willen hebben tot informatie. Om aan de richtlijnen ontwikkeld door het World Wide Web Consortium te voldoen, is het essentieel om video’s op een toegankelijke manier te presenteren, zodat ze ook toegankelijk zijn voor blinden en slechtzienden.

Een effectieve aanpak voor videoweergave houdt rekening met toegankelijkheid. Comprimeer je videobestanden en gebruik HTML5-video’s met een toegankelijke videospeler, zoals de videospeler van Scribit, die voldoet aan de WCAG-normen. Vermijd autoplay, vooral op mobiele apparaten, en implementeer lazy loading zodat de video’s pas laden wanneer de gebruiker erom vraagt. Zorg ervoor dat belangrijke geluiden en niet-tekstuele content ook een media-alternatief hebben, zodat alle gebruikers dezelfde informatie kunnen verkrijgen, ongeacht hun situatie.

Ontwerpprincipes om video’s toegankelijk én snel te maken

• Voeg altijd ondertiteling toe, ook bij Nederlandstalige video’s
• Lever een downloadbaar transcript of plaats het direct onder de video
• Zorg voor een audiodescriptie waarin je beschrijft wat visueel gebeurt
• Gebruik begrijpelijke taal in alle begeleidende content
• Host je video extern via een snelle speler met toetsenbordbediening
• Publiceer je toegankelijkheidsverklaring waarin je beschrijft hoe jouw site voldoet aan de web content accessibility guidelines (WCAG) 2.2
• Ondertiteling als eerste stap naar toegankelijke video

Waarom een toegankelijkheidsverklaring geen formaliteit is

Steeds meer organisaties zijn wettelijk verplicht om een toegankelijkheidsverklaring te publiceren, zoals voorgeschreven in de European Accessibility Act en het besluit digitale toegankelijkheid overheid. Maar zelfs als dit voor jouw organisatie (nog) niet verplicht is, laat je met zo'n verklaring zien dat je verantwoordelijkheid neemt. Een duidelijke toegankelijkheidsverklaring geeft inzicht in hoe goed jouw digitale diensten voldoen aan de WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) en wat er nog verbeterd kan worden, bijvoorbeeld met het aanbieden van alt-tekst voor vooraf opgenomen video's. Dit kan ook inhouden dat je gebruikers de informatie biedt via een geluidsbestand, zodat ook doven en slechthorenden de video kunnen bekijken zonder geluid. Door aandacht te besteden aan toegankelijkheid, zoals het optimaliseren van de toetsenbordfocus en ervoor te zorgen dat bijvoorbeeld een schermlezer de inhoud goed kan interpreteren, maak je jouw website toegankelijk voor blinden en slechtzienden. Dit alles toont niet alleen volwassenheid aan richting gebruikers en toezichthouders, maar helpt ook om te voldoen aan succescriterium 1.2.3, waarbij de video gaat om informatie over te brengen op een manier die voor iedereen toegankelijk is.

Slechtzienden navigeren anders — en jouw video moet dat ondersteunen

Voor mensen die blind of slechtziend zijn, kan het navigeren door visueel rijke websites of interfaces die niet zijn geoptimaliseerd voor hulpsoftware een uitdaging vormen. Daarom is het essentieel dat een video altijd wordt voorzien van toegankelijke bedieningsopties, duidelijke knoppen en een goede tekstalternatief. Dit omvat een titel, beschrijving en een screenshot van de videospeler die de inhoud toegankelijk maakt. Met een voice-over alle belangrijke elementen en een presentatie die drie keer per seconde flitst, kan de video een waardevolle aanvulling zijn op de ervaring, in plaats van een visuele blokkade. Dit verhoogt het niveau A van toegankelijkheid, waardoor alle websites en mobiele platforms voldoen aan de eisen van DDAI.

Toegankelijk maken begint al bij het script

Een toegankelijke video begint niet bij het uploaden, maar bij het creëren van de juiste tekst te lezen. Als je vanaf het begin rekening houdt met toegankelijkheid, hoef je later geen concessies te doen. Denk bij het schrijven van het script al na over waar je visuele acties benoemt, hoe je het contrast tussen spraak en achtergrondgeluid kunt optimaliseren, en waar een audiodescriptie logisch zou passen. Het gebruik van een goede tool maakt het toegankelijk maken van een video eenvoudiger wanneer je het onderdeel maakt van je ontwerpproces.

Begrijpelijke taal maakt video’s écht bruikbaar

Een video die technisch juist is, maar vol staat met vakjargon, complexe zinnen of afkortingen, mist zijn doel. Duidelijke en begrijpelijke taal is net zo essentieel als ondertiteling of audiodescriptie. Gebruik korte en krachtige zinnen, spreek de kijker direct aan en verduidelijk termen zonder betuttelend over te komen. Op deze manier maak je jouw content toegankelijk voor een breed publiek — van jongeren tot anderstaligen en mensen met een cognitieve beperking.

Wat betekent digitoegankelijk in de praktijk?

Digitoegankelijkheid houdt in dat al jouw online content toegankelijk moet zijn voor iedereen, ongeacht beperking, apparaat of situatie. Dit omvat niet alleen mensen met visuele of motorische beperkingen, maar ook ouderen, mensen met tijdelijke beperkingen (zoals een gebroken arm) en gebruikers in situaties met lage internetverbindingen. Een website die voldoet aan de principes van digitale toegankelijkheid laadt snel, is overzichtelijk opgebouwd en houdt rekening met diverse gebruikersbehoeften. De actuele standaard, WCAG 2.2, biedt richtlijnen, maar het is vooral een kwestie van mindset en bewustzijn.

Jouw website als inclusief communicatiemiddel

Een website fungeert niet alleen als een digitaal visitekaartje, maar ook als een essentieel communicatiemiddel. Dit middel moet toegankelijk zijn voor iedereen die jouw diensten of boodschappen nodig heeft. Door nadruk te leggen op elementen zoals ondertiteling, audiodescriptie, kleurcontrast, gebruiksvriendelijke bediening en een heldere contentstructuur, bied je iedereen de mogelijkheid om jouw boodschap te begrijpen en passende acties te ondernemen. Op deze manier transformeert jouw website van een obstakel naar een toegankelijke brug, en kan bovendien snel geladen worden om de gebruikerservaring te optimaliseren.

Het maken van je website begint met bewuste keuzes

Toegankelijkheid en performance ontstaan niet toevallig. Het maken van je website is een proces van keuzes: welke content toon je, hoe presenteer je die, en voor wie? Wie vanaf het begin rekening houdt met de toegankelijkheidsrichtlijnen én met laadtijd, voorkomt dure correcties achteraf. Denk aan slanke code, modulaire opbouw, flexibele contentstructuur en directe ondersteuning van WCAG 2.2-criteria. Zo leg je een solide basis die schaalbaar is én inclusief.

Hoort wat je ziet: waarom audiodescriptie onmisbaar is

Audiodescriptie zorgt ervoor dat mensen die niet kunnen zien toch begrijpen wat er in beeld gebeurt. Denk aan gezichtsuitdrukkingen, omgevingen, of grafieken zonder toelichting. “Hoort wat je ziet” is de kern van inclusieve videocommunicatie. Zeker als je gebruikmaakt van visuele storytelling, is het belangrijk dat deze extra laag beschikbaar is. Een goede audiodescriptie is kort, to the point, en ingebed in het bestaande geluid — zonder het te overschreeuwen.

De rol van de wet digitale toegankelijkheid in jouw contentstrategie

De wet digitale toegankelijkheid verplicht overheidsinstanties en semipublieke organisaties om hun websites en apps toegankelijk te maken volgens WCAG-normen. Maar ook steeds meer bedrijven voelen druk van regelgeving én verwachting. Door nu al proactief te voldoen aan WCAG 2.2, neem je niet alleen je verantwoordelijkheid — je voorkomt ook boetes, klachten of reputatieschade. Toegankelijke video’s zijn daarin een cruciale bouwsteen.

Tools en tips om jouw website digitoegankelijk te houden

Er zijn steeds meer tools die helpen om video’s toegankelijk én snel te maken. AblePlayer is een open source videospeler die geschikt is voor toetsenbordgebruik, transcriptie, audiodescriptie en ondertiteling — allemaal volgens de WCAG-richtlijnen. Combineer dit met tools als Lighthouse of Axe DevTools om toegankelijkheidsissues op te sporen. Zo houd je grip op je performance én op je inclusie.

Conclusie: toegankelijke video’s maken jouw website beter én sneller

Video is pas echt krachtig als iedereen kan meedoen. Bij Mooie Website combineren we digitale toegankelijkheid met snelheid, zonder concessies te doen aan design of beleving. We helpen je om toegankelijke content te maken die ook nog eens razendsnel laadt. Want een goede website hoor je niet alleen te zien — je hoort ’m ook te snappen.

Lees ook: Afbeeldingen optimaliseren voor betere prestaties
Bekijk hier de officiële richtlijn WCAG 2.2 (W3C)

*WCAG 2.2 legt de lat hoger, maar op dit moment is WCAG 2.1 niveau AA nog de wettelijk geldende standaard binnen de Europese regelgeving en de Nederlandse wet digitale toegankelijkheid. Voor nieuwe websites en content is het slim om al te ontwerpen richting WCAG 2.2, zodat je toekomstbestendig werkt — en gebruikers nu al een betere ervaring biedt.